Uzman uroloq həkimin kim olduğunu izah etməzdən əvvəl urologiya sahəsi haqqında məlumat verək. Urologiya, insan orqanizminin sidik yolları və reproduktiv sistemi ilə əlaqəli xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsində ixtisaslaşmış bir sahədir.
Böyrəklər, sidik kisəsi, sidik axarları, uretra (sidik kanalı), penis, xayalar, xayalığın dərisi (skrotum) və prostat vəzi kimi orqanlarla bağlı bütün xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsi ilə urologiya sahəsi məşğul olur.
Urologiya sahəsində çalışan həkimlər “uroloq”, “uroloji həkimi” və ya “urologiya mütəxəssisi” adlandırılır. Uroloqlar yuxarıda qeyd etdiyimiz orqan və bədən hissələrinin xəstəliklərinin müalicəsində mütəxəssisdirlər.
Həm kişilərin, həm də qadınların uroloji sağlamlıq problemləri ilə məşğul olan uroloqlar infeksiyalardan daş xəstəliklərinə, sidikqaçırmadan cinsi sağlamlıq problemlərinə qədər geniş bir spektrdə xidmət göstərirlər.
Bu yazıda urologiyanın əhatə dairəsini, uroloqların hansı növ xəstəliklərlə məşğul olduğunu və hansı hallarda uroloqa müraciət etməli olduğunuzu araşdıracağıq.
Urologiya mütəxəssisi kimdir?
Tibb elminin “Urologiya” sahəsində ixtisaslaşan həkimlərə uroloq və ya urologiya mütəxəssisi deyilir. Urologiya mütəxəssisləri müxtəlif sağlamlıq problemləri ilə məşğul olurlar ki, bunlara sidik yolu infeksiyaları, böyrək daşları, sidik kisəsi problemləri, prostat xəstəlikləri, erektil disfunksiya, sonsuzluq və sidikqaçırma kimi hallar daxildir.
Həmçinin, uroloji xərçənglərin (böyrək, sidik kisəsi, prostat xərçəngi kimi) diaqnostikası və müalicəsində də rol alırlar. Diaqnoz qoymaq üçün ultrasəs, rentgen, MRT və sistoskopiya kimi müxtəlif görüntüləmə üsullarından və testlərdən istifadə edirlər.
Müalicə seçimlərinə dərman müalicəsi, cərrahi müdaxilələr və minimal invaziv prosedurlar daxildir. Uzman uroloq həkim mütəxəssisləri xəstələrin həyat keyfiyyətini artırmaq və uroloji sağlamlıq problemlərini effektiv şəkildə idarə etmək üçün çalışırlar.
Uroloq kişilərdə hansı xəstəliklərə baxır?
“Uroloq nə işlə məşğul olur?” sualınıza cavab verdikdən sonra gəlin, uroloqun hansı xəstəliklərə baxdığını nəzərdən keçirək.
Həkimlərin uroloq kimi məşğul olduğu kişi uroloji problemləri:
- Böyrək, penis, xaya, sidik kisəsi, böyrəküstü vəzi (adrenal), uretra və prostat vəzi xərçəngləri,
- Prostatit
- Prostatın Xoşxassəli Hiperplaziyası
- Kişi Cinsi Funksiya Pozğunluqları (Priapizm, Penis Sınması, Peyroni Xəstəliyi (Penis Əyriliyi), Cinsi İstəksizlik, Boşalma Pozğunluqları, İmpotensiya, Penis və Skrotum (Xaya Kisəsi) Forma Pozğunluqları, Penis Ölçüsü Problemləri)
- Kişi İnfertilliyi (Sonsuzluq)
- Uroloji Daş Xəstəlikləri
- Uroloji İnfeksiyalar
- Kistik Xəstəliklər
Uroloq qadınlarda hansı xəstəliklərə baxır?
Urologiya mütəxəssisi qadın xəstəlikləri üçün də diaqnostika və müalicə xidməti göstərir.
Urologiya həkimlərinin qadın uroloji xəstəliklərində maraq dairələri:
- Sidik kisəsi, böyrək və böyrəküstü vəzilərin xərçəngləri,
- Qadın Cinsi Funksiya Pozğunluqları
- İnterstisial Sistit
- Uroloji Daş Xəstəlikləri
- Uroloji İnfeksiyalar
- Kistik Xəstəliklər
- Sidikqaçırma
- Sidik Yolu Daralması
- Çanaq Dibi Xəstəlikləri
Uzman uroloq həkim uşaqlarda hansı xəstəliklərə baxır?
Urologiya mütəxəssislərinin diaqnostika və müalicə sahəsinə daxil olan uşaq xəstəlikləri:
- Sidikqaçırma
- Sidik Yolu Daralması
- Anadangəlmə Xəstəliklər (Enməmiş Xaya, Hidronefroz, Üreteropelvik Birləşmə (UPJ) Darlığı, Sidik Reflüksü, Üreterosel, Posterior Uretral Valv, Hipospadias, Fimoz, Yenidoğulmuşun Hidroseli, Ciyə Kistası)
Uroonkoloji mütəxəssisi və uroloq eynidirmi?
Urologiyada ixtisaslaşmış həkimlərin uroonkologiya mütəxəssisi ilə səhv salındığı hallar olur. Bu səbəblə uroonkologiya sahəsindən də bəhs etmək lazımdır.
Böyrək, böyrəküstü vəzi (adrenal), sidik axarı, sidik kisəsi, prostat, uretra, xaya, epididim kimi uroloji orqanların xərçənglərinin diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olan alt elm sahəsi Uroonkoloji olaraq təyin edilir.
Uroloq və ya urologiya mütəxəssisi bu sahədə də özünü yetişdirmək üçün 2-3 il çəkən əlavə təhsil alaraq yetişir. Ancaq ümumilikdə xərçəng diaqnostikası və müalicəsi ilə məşğul olan urologiya mütəxəssisləri uroonkologiya sahəsində irəliləyə və uroonkologiya mütəxəssisi kimi tanına bilərlər.
Əgər bir uroonkologiya mütəxəssisinə ehtiyacınız varsa, mütləq onun uroonkologiya sahəsində harada və necə ixtisaslaşdığını yoxlamağınızı tövsiyə edirik.
Nə vaxt uroloqa müraciət etməlisiniz?
Urologiya mütəxəssisinə müraciət etməli olduğunuz bəzi ümumi hallar arasında sidik yolu infeksiyaları, böyrək daşları, sidikqaçırma, kişi reproduktiv sağlamlıq problemləri, prostat problemləri, xərçəng şübhəsi, cinsi yolla ötürülən infeksiyalar, ağrı və narahatlıqlar ilə sidik yolu tıxanmaları yer alır.
Tez-tez sidiyə çıxma, sidik ifrazı zamanı yanma və ya ağrı, sidikdə qan, pis qoxulu sidik kimi əlamətlər sidik yolu xərçəngləri və infeksiyalarının göstəricisi ola bilər.
Böyrək daşları isə şiddətli yan və ya bel ağrısı, ürəkbulanma, qusma, tez-tez sidiyə çıxma, qanlı və ya bulanıq sidik kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər.
Sidik saxlaya bilməmək və ya təcili sidik ifrazı hissi ilə sidikqaçırma problemləri yaşayırsınızsa, uroloqa və ya urologiya klinikasına müraciət etməyiniz vacibdir.
Kişi reproduktiv sistemi ilə bağlı problemlər, məsələn, erektil disfunksiya, penis və ya xaya ağrısı, sonsuzluq kimi hallar da urologiya mütəxəssisinin nəzarətini tələb edə bilər. Xüsusilə 50 yaşdan yuxarı kişilərdə tez-tez rast gəlinən prostat böyüməsi, sidik ifrazında çətinlik, tez-tez sidiyə çıxma və ya gecə sidiyə durma kimi əlamətlər prostat problemlərinə işarə edə bilər və uroloq müayinəsi tələb edə bilər.
Böyrək, sidik kisəsi, prostat və ya xaya xərçəngi əlamətləri, sidikdə qan, xayalarda şişkinlik və ya sərtlik kimi hallar xərçəng şübhəsi yarada bilər və bu halda da urologiya mütəxəssisinin nəzarəti zəruridir. Cinsi yolla ötürülən xəstəliklər uroloji əlamətlər göstərdikdə də urologiya mütəxəssisinə müraciət edilməlidir.
Qarının aşağı hissəsi, qasıq, yan və ya bel nahiyəsində səbəbi bilinməyən ağrılar və sidik axınının azalması və ya dayanması, sidik ifrazı zamanı çətinlik çəkmək kimi sidik yolu tıxanmaları da uroloqa getməyinizi tələb edən hallardır.
Bu əlamətlər və ya vəziyyətlərlə qarşılaşdığınızda, urologiya mütəxəssisinə müraciət etmək, altında yatan sağlamlıq problemlərini erkən diaqnoz etmək və uyğun müalicəyə başlamaq baxımından vacibdir.
Uroloq tərəfindən ediləcək erkən müdaxilə bir çox uroloji problemin daha ciddi sağlamlıq problemlərinə çevrilməsinin qarşısını ala və həyat keyfiyyətinizi artıra bilər.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
