Prostat vəzi xəstəlikləri hər yaşda olan kişilərdə, xüsusilə 50 yaşdan yuxarı kişilərdə olduqca yayqındır. Prostat problemləri, sadə iltihabdan xərçəngə qədər dəyişə bilər. Yaşlandıqca, prostatınız böyüyür və problemlərin yaranması daha çox ehtimal olunur.
Prostat, spermanı qoruyan və bəsləyən mayeni ifraz edir. Prostat kişilərdə penislə sidik kisəsi arasında yerləşən, düz bağırsağın dərhal önündə olan vacib bir vəzdir.
Sidiyi sidik kisəsindən bədən xaricinə daşıyan uretranın ortasından keçir. Əvvəlcə bu vəz, həm spermanı bəsləyən, həm də təhlükəsizliyini təmin edən mayeni ifraz etmə funksiyasını yerinə yetirir.
Prostat, təxminən qoz böyüklüyündə olan bir vəzdir. Kişi reproduktiv sisteminin bir hissəsidir və sidiyi sidik kisəsindən xaricə daşıyan borunun ətrafına sarılır.
Ən çox görülən prostat vəzi xəstəlikləri
- Xoşxassəli Prostat Böyüməsi
- Xoşxassəli Prostat Hiperplaziyası (BPH)
- Prostat İltihabı (Prostatit)
- Prostat Xərçəngi
Prostat vəzi xəstəliklərinin fərqli səbəbləri olmasına baxmayaraq oxşar simptomları vardır. Buna görə də, mütamadi fiziki müayinənizin bir hissəsi olaraq prostat xərçəngi skrininqini buraxmamağınız və aşağıda qeyd edəcəyimiz simptomlardan hər hansı birinə sahibsinizsə həkimə görünməyiniz vacibdir.
Prostat vəzi xəstəlikləri əlamətləri
Prostat adətən sidiyə çıxma və ya sidik kisəsinə nəzarət ilə bağlı problemlərə səbəb olur.
Prostat vəzi xəstəlikləri əlamətləri aşağıdakıları əhatə edə bilər:
- Tez-tez sidiyə çıxma istəyi
- Sidik etmək üçün gecə boyu bir neçə dəfə qalxma ehtiyacı
- Sidikdə və ya spermada qan
- Sidik edərkən ağrı və ya yanma
- Ağrılı boşalma
- Belin aşağı hissəsində, ombalarda, çanaq və ya rektal bölgədə və ya üst budlarda tez-tez görülən ağrı və ya sərtlik
- Sidik damcılaması
- Sidik etməyi dayandırmaq və ya gecikdirmək kimi sidik kisəsinə nəzarətdə problem
- Sidik axınını başlatmaq və ya sidik edərkən axını dayandırmaq və başlatmaqda çətinlik
- Sidik kisəsini tamamilə boşalda bilməmək
Xoşxassəli prostat böyüməsi
Prostat böyüməsi, “xoşxassəli prostat hiperplaziyası (BPH)” olaraq da adlandırılır. Kişilərdə yaşlandıqca çox görünən bir narahatlıqdır. Böyümüş bir prostat vəzi, sidiyin sidik kisəsindən xaricə axınını əngəlləmək kimi narahat edici sidik simptomlarına səbəb ola bilər.
Həmçinin sidik kisəsi, sidik yolları və ya böyrək problemlərinə də səbəb ola bilər.
Prostat böyüməsi əlamətləri
Prostat böyüməsi olan insanlarda simptomların şiddəti dəyişir.
Prostat böyüməsinin yayqın əlamətləri və simptomları bunlardır:
- Tez-tez və ya təcili sidiyə çıxma ehtiyacı
- Gecə sidiyə çıxma tezliyində artım (nokturiya)
- Sidik etməyə başlamaqda çətinlik
- Zəif sidik axını və ya dayanıb başlayan bir axın
- Sidik kisəsini tamamilə boşalda bilməmək
Daha az görülən əlamət və simptomlar bunlardır:
- Sidik yolu infeksiyası
- Sidik edə bilməmək
- Sidikdə qan
Prostatınızın ölçüsü, əlamətlərinizin ciddiliyini mütləq müəyyən etməz. Prostat ölçüsü kiçik olan bəzi kişilərdə əhəmiyyətli simptomlar ola bilərkən, çox böyümüş prostatı olan digər kişilərdə yalnız kiçik sidik simptomları ola bilər.
Prostat böyüməsi müalicəsi
Prostat böyüməsi, digər adı ilə xoşxassəli hiperplaziyası (BPH) müalicəsində tibbi və cərrahi həllərə müraciət edilə bilər. Dərmanlar, minimal invaziv müalicələr və əməliyyat daxil olmaqla prostat vəzi böyüməsi üçün bir neçə təsirli müalicə vardır.
Ən yaxşı variantı seçmək üçün, siz və həkiminiz simptomlarınızı, prostatınızın ölçüsünü, sahib ola biləcəyiniz digər sağlamlıq vəziyyətlərini və seçimlərinizi nəzərə alaraq qiymətləndirməlisiniz.
Prostat İltihabı (Prostatit)
Prostatit, prostat vəzinin ağrılı bir iltihabıdır. 50 yaşdan aşağı kişilərdə ən çox görülən prostat xəstəliyi olmaqla yanaşı, yaşlı kişilərdə də görülə bilər. Prostatit kəskin ola bilər, bu da qəflətən ortaya çıxdığı və müalicə ilə tez bir zamanda yaxşılaşdığı anlamına gəlir.
Xroniki prostatit də ola bilər, bu da daha yavaş ortaya çıxdığı, təkrarladığı və bəzən aylarla davam etdiyi anlamına gəlir.
Prostatit əlamətləri
Prostatit əlamətləri, digər adı ilə prostat iltihabının əlamətləri aşağıdakıları əhatə edə bilər:
- Çanaqda, cinsi orqanda, beldə və ombada ağrı
- Sidik etməkdə çətinlik
- Sidik edərkən ağrı və ya yanma
- Xüsusilə gecələri tez-tez sidiyə çıxma
- Qızdırma və titrəmə
Prostatit (Prostat İltihabı) müalicəsi
Prostatit müalicələri, prostatit növlərinə və əsas səbəbə bağlıdır.
Bunlara aşağıdakılar daxil ola bilər:
Antibiotiklər: Prostatit üçün ən çox təyin olunan müalicə antibiotik qəbul etməkdir. Həkiminiz, infeksiyanıza səbəb ola biləcək bakteriya növünə görə dərmanınızı seçəcəkdir.
Alfa bloker dərmanlar: Bu dərmanlar sidik kisəsi boynunun və prostatın, sidik kisənizə birləşdiyi yerdəki əzələ liflərinin boşalmasına kömək edir. Bu müalicə ağrılı sidiyə çıxma kimi simptomları yüngülləşdirə bilər.
İltihabəleyhinə dərmanlar: Steroid olmayan iltihabəleyhinə dərmanlar, simptomları yüngülləşdirərək sizi daha rahat hiss etdirə bilər.
Prostat xərçəngi
Prostat xərçəngi ən təhlükəli prostat problemidir və əvvəlcə digər prostat problemləri ilə eyni simptomlara səbəb ola bilər. Erkən skrininq tədbirləri sayəsində, prostat xərçəngi adətən hər hansı bir simptom hiss edilmədən diaqnoz edilə bilər.
Prostat xərçəngi, kişilərdə ən çox görülən xərçəng növlərindən biridir. Prostat xərçəngi zamanla böyüyə bilər və başlanğıcda adətən ciddi zərərə səbəb olma ehtimalı daha az olduğu prostat vəzi daxilində qalır.
Bəzi prostat xərçəngi növləri yavaş böyüyür, çox az müalicəyə ehtiyac duya bilər və ya heç müalicə tələb etməz, digər növləri isə aqressivdir və tez yayıla bilər. Erkən diaqnoz edilən prostat xərçənginin müvəffəqiyyətli müalicə şansı daha yüksəkdir.
Prostat xərçəngi əlamətləri
Bu günlərdə əksər kişilərə simptomları başlamazdan əvvəl müayinələr və skrininqlər vasitəsilə prostat xərçəngi diaqnozu qoyulsa da, xəstəliyin mümkün əlamətlərinə bələd olmaq vacibdir. Bu, xüsusilə skrininqdən keçməmiş və ya gənc kişilər üçün vacibdir.
Prostat xərçəngi əlamətləri:
- Sidiklə bağlı problemlər
- Spermada qan
- Bel, omba və ya qabırğalarda ağrı
- Sidik kisəsinə nəzarətin itirilməsi
- Erektil disfunksiya
- Çanaq bölgəsində narahatlıq
Prostat xərçəngi diaqnozu
Prostat xərçənginin diaqnozu üçün qızıl standart, prostat biopsiyasıdır, prostat toxumasından kiçik nümunələr toplayır və anormal hüceyrələri mikroskop altında təsbit edir. Prostat xərçəngi diaqnozunda, müasir urologiyada ən müasir diaqnostik vasitələrdən biri olan Füzyon Biopsiya metodu istifadə olunur.
MR/TRUS füzyon biopsiyası, uroloqların biopsiya edilməsi lazım olan prostat sahəsini dəqiq hədəfləməsinə kömək etmək üçün xüsusi bir maqnit rezonans görüntüləmə (MRI) müayinəsini transrektal ultrasəs görüntüsü ilə birləşdirir. Bu yanaşma, həkimlərimizin prostatda xərçəng şübhəsi olan bölgəni tam olaraq nümunə götürməsini təmin edir.
MR-TRUS füzyon biopsiyası, müalicəyə ehtiyacı olan şişləri hədəfləməyə kömək edərək, təkrar biopsiya sayını azaldaraq daha erkən diaqnoz və müalicəyə imkan yaradır.
Prostat xərçəngi müalicəsi
Prostat xərçəngi üçün müalicə variantları, şişin aqressivliyi, xəstəliyin mərhələsi, şəxsi seçimlər və daha çoxu daxil olmaqla bir çox faktora bağlı olaraq dəyişə bilər. Müalicə variantları əməliyyat və ya radiasiya terapiyasını əhatə edə bilər.
Həmçinin hormon terapiyası, kemoterapiya və immunoterapiya kimi müalicələr daxil olmaqla bu xərçənglərin böyüməsini nəzarət etmək üçün istifadə edilə biləcək bir sıra fərqli müalicə vardır.
Nə zaman həkimə müraciət etməli?
Yuxarıdakı əlamətlərdən hər hansı birini yaşayırsınızsa, həkiminizə görünməyiniz vacibdir. Bu əlamətlərin bir çox mümkün səbəbi vardır və bunların da diaqnoz edilməsi vacibdir.
Prostat xərçəngi diaqnozu söz mövzusu olduqda, simptomların ortaya çıxmasını gözləməmək ən yaxşısıdır. Prostat skrininq testləri haqqında həkiminizlə danışın.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
