“Sperm sayısı və keyfiyyəti necə artırılır?” sualı xüsusilə valideyn olmaq xəyalı quran istifadəçilər tərəfindən tez-tez soruşulan suallar arasında yer alır. Gündəlik həyatda sperm sayısı və keyfiyyətinə müsbət və mənfi yöndə təsir edən bir çox faktor mövcuddur.
Bu faktorlar həyat tərzindən qida növlərinə qədər dəyişə bilir. Sağlam bir həyat tərzi mənimsəmək, siqaret-alkoqol istifadəsini azaltmaq və müəyyən qidaların istehlakına üstünlük vermək əhəmiyyətli dərəcədə sperm keyfiyyəti artımı təmin edə bilir.
Spermin miqdarı və keyfiyyəti nə deməkdir?
Günümüzdə bir çox cütlük valideyn olmağın xəyalını qura bilməkdədir. Lakin bəzən proses hər zaman istədiyimiz kimi getmir, gecikmələr və maneələr yaşana bilər. Bu da xüsusilə cütlük arasında müxtəlif yollar axtarmağa səbəb ola bilər.
Bunun nəticəsində hamiləliyin qarşısındakı mühüm maneələrdən biri olan spermin miqdarındakı və keyfiyyətindəki aşağı səviyyədir. Cütlüklər bu mövzuda bir çox həll yolu axtarışı içinə girməkdədir.
Menidə millilitrdə 15 milyondan çox sperm ehtiva etməsi və bunlardan % 4 və ya daha çoxunun normal quruluşda olması lazımdır. Normal sperm quruluşunda oval baş və uzun quyruqlar var. Bu quruluş onların irəliyə doğru getmələri üçün uyğundur.
Normal bir sperm quruluşu və miqdar olaraq çox məhsuldarlıq sizə daha böyük bir şans tanıyır. Spermlərin qırx faizdən çoxu hərəkət edirsə, bu vəziyyət normal olaraq qəbul edilir.
Ən məhsuldar sperm nə zaman olur?
Spermin ən məhsuldar vaxtı, sağlam yaşayan gənc yaşlardır. 50 yaşından sonra spermlərdə quruluş anomaliyaları və buna bağlı düşüklər daha sıx görülür. Sperm keyfiyyəti aşağı olması; uyğunsuz qidalanma və pis vərdişlərin miqdarı və müddətinə görə dəyişkənlik göstərir.
Sperm keyfiyyətini artırmaq üçün ən yaxşı üsullar nədir?
Cinsi yolla yoluxan xəstəliklərdən qorunmaq: Cinsi yolla yoluxan infeksiyalar (xlamidiya və qonoreya kimi) həm kişilər, həm də qadınlar üçün sonsuzluğun öndə gələn səbəbidir. Özünüzü qorumaq üçün, cinsi partnyor sayını azaltmalı və prezervativlə seksi üstün tutmalısınız.
Sağlam qidalanmaq: Antioksidan tərkibli meyvə və tərəvəzlər istehlak edilməlidir. Bu qidalanma üsulu sperm keyfiyyətinizi artırmaq üçün yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.
İdeal çəkini qorumaq: Bəzi araşdırmalar piylənmənin sperm sayını mənfi təsir etdiyini göstərməkdədir. Bununla yanaşı araşdırmalar piylənmənin sperm hərəkətini azaldaraq, sperm keyfiyyətini də təsir etdiyini göstərməkdədir.
Stresdən uzaq durmaq: Stress cinsi funksiyanı azaltmaq və sperm istehsal etmək üçün lazım olan hormonları mənfi təsir edə bilər.
Müntəzəm idman etmək: Gündəlik rutin fiziki fəaliyyətlər ihmal edilməməlidir. Hərəkətli bir həyat tərzi mənimsənməlidir.
Sperm keyfiyyətini artırmaq üçün çəkinməmiz lazım olan nələrdir?
Xayaların isti təsirinə qarşı diqqət! Yüksək temperatur sperm istehsalını əngəlləyə bilər. Doğuşqanlığınızı qorumaq üçün, dar alt paltarı və ya idmançı şortu geyinməyin. Birbaşa qucağınıza bir dizüstü kompüter qoymayın. Cakuzili hovuz, sauna və buxarlı hamamları məhdudlaşdırın.
Siqaret, alkoqol, narkotikdən uzaq durmaq: Bunları istehlak edən kişilərdə aşağı sperm sayı, sperm hərəkətlərinin azalması və spermin formasız olması gözlənilən tapıntılardır.
Cinsi əlaqə zamanı yağ və sürüşdürücülərin istifadə etməmək: Şəxsi yağlar, əksər dəri losyonları, gel və bənzəri məhsullar sperm hərəkətini əngəlləyə bilər.
Bəzi dərmanlara diqqət etmək: Trisiklik antidepressantlar, anti-androgenlər və digər müxtəlif dərmanlar sperm sağlamlığını təsir edə bilər. Anabolik steroidlər bədən inkişafı zamanı istifadə edilə bilər və eyni təsirə malik ola bilər. Bununla yanaşı kimyaterapiya dərmanları və xərçəng üçün radiasiya müalicəsi də daimi sonsuzluğa səbəb ola bilər.
Pestisidlərin toksinlərə diqqət etmək: Qurğuşun və digər toksinlər sperm miqdar və keyfiyyətini təsir edə bilər. İş mühitində məruz qalınacaqsa bunu təhlükəsiz qoruyucu geyim, təchizat geyərək etmək önəm daşımaqdadır. Kimyəvi maddələr ilə dəri təmasından mütləq çəkinilməlidir.
Sperm keyfiyyətini artıra biləcək qidalar nələrdir?
Bitter şokolad; tərkibində olan antioksidan maddələr sayəsində, sperm keyfiyyətini və sayını ən çox artıran qidalardan biridir. İçərisində L-Arginin HCL adlı bir aminturşu tərkibi var. Bu aminturşu meni həcmini və beləliklə sperm sayını əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Banan; bol miqdarda A, C və B1 vitaminləri ehtiva edir, sperm məhsuldarlığını və sağlamlığını ciddi ölçüdə müsbət təsir edir. Həmçinin tərkibində nadir tapılan bir enzim olan bromelin var. Təbii bir antienflamatuar olan bromelin, bu xüsusiyyətinin yanı sıra sperm sayını və hərəkətliliyini də artırır.
Keçibuynuzu; bol miqdarda sink ehtiva edən keçibuynuzu, antioksidan xüsusiyyəti sayəsində xərçəngə qarşı qoruyucu təsir təmin edərkən eyni zamanda sperm istehsalının sağlam bir şəkildə davam etməsini və sperm sayının kifayət miqdarda olmasını təmin edir. Həmçinin keçibuynuzu içərisində olan enzimlər sperm ilə yumurtanın qarşılıqlı əlaqəsini də asanlaşdırır.
İspanaq; fol turşusu yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə bol tapılır və ən önəmli mənbələrindən biri də ispanaqdır. Kişilərdə fol turşusu səviyyəsinin aşağı olması sperm sağlamlığını pozaraq spermlərin yumurtaya çatma və yumurta ilə qarşılıqlı əlaqəyə girmə şansını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Eyni zamanda sağlıksız spermlərin genetik mənada da pozuqluqlar ehtiva etməsi səbəbiylə fol turşusu səviyyəsi aşağı olan kişilərdə xromosomal anomaliyaları olan uşaq sahibi olma ehtimalı artacaqdır. Bu səbəbdən müntəzəm ispanaq istehlakı bu vitaminin bədənə kifayət miqdarda alınmasını təmin edərək sperm sağlamlığı, keyfiyyəti və miqdarını müsbət yöndə təsir edir.
Qoz; tərkibindəki yüksək Omega 3 yağ turşuları kişilərdə xayalara qan axınını sürətləndirir, sperm istehsalını dəstəkləyir. Ayrıca tərkibində bol tapılan E vitamini, hormonları və çoxalma sistemini tənzimləyir. Eyni zamanda arginin tərkibi də meni həcminin artırılmasını təmin edir. Bol miqdarda da antioksidan ehtiva edir. Bu səbəbdən uşaq sahibi olmaq istəyən kişilərin gündəlik olaraq ən az 2 ədəd qoz istehlak etməsində fayda var.
Balıq; qızılbalıq, skumbriya və xamsa kimi balıqlar bol miqdarda Omega 3 ehtiva edir. Həftədə 2-3 dəfə balıq istehlak etmək, həm Omega 3 tərkibinin yüksək olması, həm də bol miqdarda sink minerali ehtiva etməsi səbəbiylə eyni zamanda sperm artırıcı xüsusiyyət də təmin edir. C, D və B12 vitaminləri ilə dəmir, mis, selen kimi minerallardan zəngin olan balıq və digər dəniz məhsulları meni həcmini artırarkən sperm sağlamlığı və keyfiyyətini də müsbət yöndə təsir edir.
Sarımsaq; bol miqdarda selen və B6 vitamini tərkibi sayəsində sağlam və yetərli şəkildə sperm istehsal edilə bilməsi təmin edilir. Həmçinin xayalara gedən qan miqdarını artıraraq sperm sağlamlığına töhfəsi olur.
Nar; tarixdə doğurganlığı simvolizə edir. Qadın reproduktiv sağlamlığı üzərindəki müsbət təsirlərinin yanı sıra sperm keyfiyyəti və miqdarı üzərində də mühüm təsirlərə malikdir. Tərkibindəki antioksidan və C vitamini sayəsində spermlərdə keyfiyyət və hərəkətliliyin artırılmasına kömək edir, spermin yumurta ilə qarşılıqlı əlaqəyə girməsi ehtimalını yüksəldir.
Yumurta; yumurtada olan aminturşular səbəbiylə hər gün 1 ədəd yumurta istehlak etmək olduqca faydalıdır.
Qırmızı ət; tərkibindəki aminturşular hormonal nizamı təmin edir. Həmçinin L-karnitin, sperm keyfiyyətini və məhsuldarlığını artırır. Həddindən artıq qırmızı ət istehlakı sperm istehsalını mənfi təsir etdiyindən ölçülü olunmalıdır və həftədə 2 gün ilə məhdudlaşdırılmalıdır.
Göstərilən qidalar müntəzəm və qərarında istehlak edildiyində sperm sağlamlığını, keyfiyyətini və hərəkətini artırıcı təsir göstərirlər.
Bu məlumat yalnız maarifləndirmə məqsədi daşıyır və tibbi məsləhət əvəzi deyildir. Hər hansı sağlamlıq problemləri üçün həmişə həkim mütəxəssis ilə məsləhətləşin.
